Bij het beleggen in aandelen, obligaties of fondsen kunnen beleggers kiezen uit twee hoofdstrategieën: actief en passief beleggen. Beide benaderingen hebben hun eigen filosofie, voor- en nadelen, en kostenstructuur. Het is belangrijk om het verschil te begrijpen, zodat je als belegger bewust kunt kiezen wat het beste past bij jouw doelen, risicotolerantie en betrokkenheid bij de markt.
Wat is actief beleggen?
Actief beleggen houdt in dat een belegger — of een fondsbeheerder — probeert om beter te presteren dan de markt. Dit gebeurt door actief aandelen te selecteren waarvan men verwacht dat ze het goed zullen doen, en andere juist te mijden. Actieve beleggers gebruiken uiteenlopende strategieën: fundamentele analyse (zoals het analyseren van jaarcijfers), technische analyse (grafiekpatronen), macro-economische voorspellingen of het volgen van trends in specifieke sectoren.
Het doel is om een hoger rendement te behalen dan een relevante marktindex, zoals de AEX of de S&P 500. Actieve beleggers kopen en verkopen vaker dan passieve beleggers, wat leidt tot meer transacties en doorgaans hogere kosten. Denk aan beheerkosten van het fonds, transactiekosten en mogelijk hogere belastingen.
Een voordeel van actief beleggen is dat je kunt inspelen op kansen of risico’s. Bijvoorbeeld: als je verwacht dat een bepaalde sector gaat dalen, kun je daar actief op reageren. Actieve fondsen hebben ook de mogelijkheid om “cash” aan te houden in onzekere tijden, of specifieke bedrijven of sectoren te mijden (bijvoorbeeld om ethische redenen).
Tegelijk zijn er nadelen. Veel onderzoeken tonen aan dat de meeste actieve fondsen op de lange termijn slechter presteren dan de markt, vooral nadat kosten worden meegerekend. Bovendien vereist actief beleggen veel kennis, tijd en discipline. Voor particuliere beleggers is het lastig om structureel betere keuzes te maken dan de markt.
wat is passief beleggen?
Passief beleggen betekent dat je niet probeert de markt te verslaan, maar deze simpelweg volgt. Dat doe je meestal door te beleggen in indexfondsen of ETF’s (Exchange Traded Funds). Deze volgen een specifieke beursindex, zoals de MSCI World, S&P 500 of Euro Stoxx 50. Wanneer een index stijgt, stijgt jouw belegging mee — en vice versa.
Passieve fondsen worden niet actief beheerd. Ze kopen automatisch de aandelen die in de index zitten, in de juiste verhoudingen. Dit leidt tot veel lagere beheerkosten, vaak minder dan 0,2% per jaar. Ook zijn er minder transactiekosten, omdat de fondsen weinig kopen of verkopen.
De voordelen van passief beleggen zijn onder meer de lage kosten, transparantie, brede spreiding en eenvoud. Veel studies tonen aan dat passieve beleggers op lange termijn gemiddeld beter presteren dan actieve beleggers, vooral omdat kosten een grote impact hebben op het rendement.
Een nadeel is dat je als passieve belegger automatisch alle aandelen in een index koopt — ook de minder goede. Je hebt geen bescherming tegen dalingen in bepaalde sectoren of bubbels. Ook kun je niet profiteren van “stock picking” als je denkt dat je bepaalde bedrijven beter kunt inschatten dan de markt.
Samenvattend: actief vs. passief
| Kenmerk | Actief beleggen | Passief beleggen |
|---|---|---|
| Doel | Markt verslaan | Markt volgen |
| Beheer | Actieve fondsbeheerder | Volgt automatisch een index |
| Kosten | Hoog (1%–2% of meer) | Laag (<0,5%, vaak <0,2%) |
| Flexibiliteit | Ja, inspelen op marktontwikkelingen | Nee, volgt de index |
| Risico | Hoger door fouten/inschattingen | Lager door spreiding, maar marktvolgend |
| Rendement | Kans op meer, vaak minder dan index | Gemiddeld marktgemiddelde |
Actief beleggen is interessant voor wie kennis, tijd en overtuiging heeft dat hij of zij beter kan presteren dan de markt. Passief beleggen is eenvoudiger, goedkoper en op lange termijn vaak effectiever voor de meeste mensen. Welke strategie het beste is, hangt af van je beleggingsdoelen, tijdshorizon en risicobereidheid. Veel beleggers kiezen tegenwoordig voor een combinatie: een kern van passieve beleggingen met eventueel een kleine actieve component.
